portretfotografie in de hulpverlening
Zal ik je een geheimpje vertellen…? Ik voel me heel erg op mijn gemak achter de camera. Oké, dat is geen geheim, want ik ben portretfotograaf. Maar hier komt het.. Ik voel me ongemakkelijk vóór de camera. Opeens weet ik niet meer hoe ik moet staan en hoe ik ook alweer vrolijk kijk zonder dat het er onnatuurlijk uit ziet. Er lijkt geen ontsnappen meer aan die ogen van de fotograaf die mij observeren. Ik voel me zelfbewust, want wat is dat eigenlijk, op de foto gaan zoals mezelf? Geportretteerd worden kan best spannend en kwetsbaar zijn, dat is het in ieder geval wel voor mij. Maar ik zou geen portretfotograaf geworden zijn als het daarbij blijft. Want ik heb ook gemerkt dat een fotoshoot een hele leuke en mooie ervaring kan zijn. Daardoor kan portretfotografie in de hulpverlening zo’n krachtige tool zijn.
Mijn eigen ervaring
Ik kan me nog goed herinneren dat ik voor het eerst door een fotograaf geportretteerd werd. Voor mijn 16e verjaardag had ik een fotoshoot met vriendinnen cadeau gekregen. Opgemaakt, met ons haar in de krul en met onze mooie jurkjes in de tas gingen we op pad naar de fotostudio. We zijn eerst met z’n allen op de foto gegaan, maar werden ook allemaal één voor één apart gefotografeerd. En dat voelde in het begin best oncomfortabel. Maar nadat de eerste foto’s genomen waren, voelde ik me steeds meer ontspannen en zelfverzekerd. Ik genoot er uiteindelijk van om in het zonnetje te staan. En achteraf kon ik bijna niet geloven dat ik zelf zo mooi op de foto kon staan!
Jij bent het waard om gezien te worden
Mijn eigen ervaringen hebben mij geleerd dat geportretteerd worden iets losmaakt. Ongemak en onzekerheid. Maar ook trots, zelfverzekerdheid en het gevoel gezien te worden. Dat is precies de reden is waarom ik portretfotograaf geworden ben. Als fotograaf probeer ik mensen op hun gemak te stellen en oog voor hen te hebben. En dat kan in dat kwetsbare moment ook leiden tot een heel krachtig gevoel. Het gevoel dat je er mag zijn zoals je bent en de moeite waard bent om gezien te worden. Ik hoop in de foto’s iets terug te laten komen van hoe ik naar je kijk. Je bent een prachtig en waardevol mens die absoluut de moeite waard is om voor de camera te stralen!
En voor wie nu hééél benieuwd is naar dat 16-jarige meisje die zich tijdens de fotoshoot heel onzeker voelde, maar toch steeds zelfverzekerder werd: Één fotootje dan!
Foto gemaakt door Ursula Fotografie
Portretfotografie in de hulpverlening
Dit doel en deze visie neem ik mee in elke fotoshoot die ik doe. Daarnaast heb ik gemerkt dat portretfotografie in de hulpverlening een krachtige tool kan zijn. Ik heb zelf een achtergrond als social worker en ik heb het jasje van portretfotograaf ook aangetrokken in hulpverleningssettings. En wat ik merkte? Veel mensen gaan door dezelfde emoties en gedachten heen als ikzelf. Het gevoel van onzekerheid en spanning. Maar ook het loslaten van deze spanning én het krachtige gevoel wanneer je oefent met jezelf zijn. En achteraf het trotse gevoel wanneer je jezelf ziet stralen op de foto.
Tijdens een fotoshoot zei iemand tegen mij:
“Ik vond het heel erg spannend en was heel zenuwachtig voor de fotoshoot. Maar ik heb de knop omgezet en heb besloten om ervan te genieten en gewoon mezelf te zijn”.
Als ik iemand dit hoor zeggen, dan doe ik een vreugdesprongetje. Want dat betekent dat de fotoshoot ervaren wordt als een veilige omgeving waarin iemand de kans krijgt om zichzelf te zijn en daarvan te genieten.
Empowerment fotografie
Toen ik erachter kwam dat portretfotografie zoveel los kan maken, ben ik eens gaan duiken in wat anderen hierover zeggen. In het boek ‘Empowerment fotografie’ van Jan Sitvast las ik voor het eerst terug wat ik als portretfotograaf ervoer. Hij omschrijft precies wat ik zo tof vind aan portretfotografie, namelijk iemand écht zien:
“De hulpverlener moet tijdens het fotograferen elke diagnostische labeling tussen haakjes kunnen zetten. Een fotosessie waarbij dit lukt, wordt een therapeutische ervaring van ‘gezien worden’ waarbij de gefotografeerde persoon kan ervaren dat hij geaccepteerd wordt als zichzelf”.
Identiteitsvorming
Als portretfotograaf met een hulpverleningsachtergrond vind ik het ook mooi om mensen aan het denken te zetten over vragen als ‘wat wil ik uitstralen?’, ‘waar ben ik trots op?’, ‘wanneer ben ik in mijn element?’. Doordat iemand op de foto gaat op een manier die bij diegene past, ligt de focus op de kracht van iemand. Want mensen zijn nog zoveel meer dan alleen hun problemen. Juist de dingen die wel goed gaan kunnen mee worden genomen om aan de slag te gaan met de dingen die minder goed gaan. Doordat mensen voorafgaand en tijdens de portretsessie stil staan bij wie ze zijn en wat hun sterke kanten zijn, kan portretfotografie bijdragen aan identiteitsvorming en zelfbeeld.
Visueel element
Één van de foto’s die ik tijdens mijn allereerste portretsessie heb laten maken, heeft nog een tijdje in een lijstje aan de muur gehangen. Elke keer als ik ernaar keek, voelde ik me mooi en zelfverzekerd. De ervaring van de portretfotoshoot werd op deze manier visueel. Door een portretfoto in een album te plakken of aan de muur te hangen, kan het een herinnering zijn aan een positief gevoel. Bijvoorbeeld doordat je op de foto staat op een locatie waar je je veilig voelt, doordat je met iemand met wie je je verbonden voelt op de foto staat, of wanneer je dátgene doet waarbij je helemaal in je element bent. En als mensen hun foto’s bekijken en ervaren dat ze er mogen zijn zoals ze zijn; dat is voor mij portretfotografie op z’n mooist!
Verder lezen? Empowerment fotografie – Jan Sitvast
Contact
Ben je benieuwd wat ik als portretfotograaf kan betekenen voor jouw hulpverleningsorganisatie of wil je meer weten over portretfotografie in de hulpverlening? Of zou je graag zelf een fotoshoot willen boeken waarbij je écht gezien wordt en ik meedenk over hoe jij op de foto kunt zoals je bent? Neem dan hier contact met mij op!
